Asenkron Motor Nedir?

Yazar: o.eganTarih: 09 Ağustos 2021Kategori: Genel, Ne Nedir?Yorum Yok

Endüstride kullanılmakta olan mekanik gücün %90’ından daha fazlası Üç Fazlı Asenkron Motor olarak nitelendirilen motorlardan sağlanmaktadır. Basit yapısı, sağlamlığı ve verimli enerji dönüşümü özellikleriyle tercih sebebi olmaktadır.

Nedir bu Asenkron Motor?

Asenkron motorlar, stator bölümüne uygulanan elektrik enerjisini rotorunu döndürerek mekanik enerjiye çeviren makinelerdir. Bu çalışma prensibinden dolayı bu motorlara İndüksiyon Motoru da denilmektedir. Asenkron motorların momentlerinin yüksek oluşu, yapı olarak sağlam olması ve bakım ile satın alma masraflarının uygun olması nedeniyle endüstride en çok tercih edilen motor tipidir.

Bir asenkron motorda hangi bölümler yer alır?

Stator

Stator, motorun hareket etmeyen parçasıdır. Endüktör olarak da adlandırılır. Statorun görevi ise, alternatif akımla çalışan motorlarda içinde bulundurduğu stator sargıları ile dönen manyetik alanı oluşturmaktır.

Statorda kutupların çift sayısı, manyetik alanın döneceği hızı belirler. Bir motor eğer nominal frekansına bağlıysa bu durumda manyetik alanın hızına motorun senkron hızı denir (n0). Bu hızın birimi “RPM” (Revolutions per Minute) olarak adlandırılır. RPM terimi, sabit bir eksende 1 dakika içerisinde meydana gelen devir sayısını ifade eder.

Kutup çifti sayısına göre bir asenkron motorun dönüş hızları aşağıdaki tabloda verilmiştir.

Kutup sayısı	2	4	6	8
Kutup çifti	1	2	3	4
n0 (1/dk)	3000	1500	1000	750

Rotor

Rotor, motorun hareketli parçasının adıdır. Motor miline monte edilmiştir. Endüvi olarak da bilinir. Sincap kafesli (Kısa devreli rotor) veya sargılı(bilezikli rotor) olarak iki farklı şekilde üretimi yapılır. Sincap kafesli düzende rotorun dış yüzeyine açılan oluklara alüminyum veya bakır çubuklar yerleştirilerek bu çubukların her iki tarafı kısa devre edilir. Böylelikle sincap kafes yapısı oluşturulmuş olur. Sargılı düzende ise, rotor dış yüzeyine açılan oluklara 120 derece faz farklı olacak şekilde üç fazlı alternatif akım (AC) sargısı yerleştirilmiştir. Sargı uçları, yıldız ve üçgen bağlandıktan sonra bu uçlar rotor mili ile yalıtılan üç adet bakır bileziğe bağlanır. Akım ise bu bileziklere basan fırçalar vasıtası ile sargılara verilir.

Bağlantı Klemensleri (Terminal Kutusu)

Statora yerleştirilen sargıların bağlantı uçları, terminal kutusuna çıkarılır. Üç fazlı asenkron motorlarda altı adet bağlantı noktası bulunur. Bu bağlantı noktalarında giriş uçları U-V-W, çıkış uçları ise X-Y-Z olarak isimlendirilir.

Fan

Dönmenin etkisiyle ısınan motor gövdesinin zarar görmemesi amacıyla soğutulması görevini üstlenir.

Tahrik Mili(Şaft)

Motorda gerçekleşen mıknatıslanma süreci sonucu dönmeye başlayan ve mekanik dönme etkisinin elde edildiği kısımdır.

Asenkron Motorların çalışma prensibi

Üç fazlı asenkron motorlarda, 3 fazlı stator sargıları gerilim ile beslendiklerinde makine içerisinde bir döner manyetik alan oluşur. Bu manyetik alan senkron hızda döner. Bu hızda dönen manyetik alandan dolayı halihazırda durmakta olan rotorun iletkenlerinde bir gerilim indüklenir. Rotor uçları kısa devre edildiğinden dolayı rotorda bir akım akmaya başlar. Biot-Savart Yasası gereği akım akan bir iletken, manyetik alan içerisinde olduğunda bu iletkenlere bir kuvvet etkir ve rotor böylece dönmeye başlar. Burada dikkat edilmesi gereken bir nokta, asenkron motorlarda rotorun hızı senkron hızdan daima küçüktür ve hiçbir zaman senkron hızda dönmez.