
Bulanık mantık, 1965 yılında Lütfü Aliaskerzade‘nin yayınladığı bir makalenin sonucu oluşmuş bir mantık yapısıdır. İlk kez 1974 yılında bir buhar makinesini kontrol etmek üzere kullanılmıştır. Günümüzde ise neredeyse tüm elektronik cihazların içinde mevcuttur diyebiliriz.
Bulanık mantığın temeli bulanık küme ve alt kümelere dayanır. Klasik yaklaşımda yani Boolean-Aristo mantığında bir nesne ya kümenin elemanıdır ya da değildir. Bulanık mantık ise bu klasik küme teorisinin genişletilmesidir. Bulanık kümelerde her bir nesnenin kendine has bir üyelik derecesi vardır. Nesnenin üyelik derecesi, (0, 1) aralığında herhangi bir değer olabilir.
Bulanık mantık konusunda bir örnek verecek olursak, insanların yaşam döngüsünde belirli dönemler vardır. Bunları genel bir ifadeyle bebeklik,çocukluk, gençlik,yetişkinlik ve yaşlılık olarak sıralayabiliriz. Biz farzedelim ki, 4 yaşındaki bir birey bizim programımız için %60 oranında bebek, %40 oranında çocuk olarak parametrelerini tanımlayalım. Biz bu koşulları oluşturup bilgisayara gönderirsek bebekliğin oranı daha fazla olduğu için bize “bebek” cevabını verecektir. Fakat bu parametreleri değiştirirsek program bize “çocuk” yanıtı gönderebilir. İşte bu da bulanık mantık konusunda öznel bir yaklaşım olabileceğini ortaya koymaktadır.
Bulanık mantık ve Yapay Zeka İlişkisi
Bulanık mantıktan bahsederken Yapay Zeka Oluşturma Prensibi olarak bahsedersek yanlış olmayacaktır. Bulanık mantık için temel amaç bir sonuca varmaktır. Bu duruma göre bir bulanık mantık uygulaması sürecini;
“Sayısı belirsiz veri kümesi—>Program—>Girdi ve varsayımlara göre bir veya birden fazla sonuç” şeklinde bir işleyiştir. Bu nedenle bulanık mantıkta aynı girdiler olsa dahi farklı sonuçlar döndürülebilir.
Bulanık mantık sistemlerinin avantajları
- Bulanık Mantık Sistemleri kesin olmayan, bozuk, gürültülü giriş bilgileri alabilir.
- Dilsel ifadeler kullanılır.
- FLS’lerin oluşturulması ve anlaşılması kolaydır.
- Bulanık akıl yürütme içindeki matematiksel kavramlar çok basittir.
- Bulanık mantığın esnekliğinden dolayı, sadece kurallar ekleyerek veya silerek bir FLS (bulanık mantık sistemi) değiştirilebilir. (FLS: Fuzzy Logic System)
Bulanık mantık sistemlerinin dezavantajları
- Bulanık sistem tasarımına sistematik bir yaklaşım yoktur.
- Sadece basit olduklarında anlaşılabilirler.
- Yüksek doğruluk hassasiyeti gerektirmeyen problemler için uygundurlar.
Bulanık mantık kullanım alanları
Beyaz eşyalar ve ev aletleri
- Mikrodalga fırınlar
- Buzdolapları
- Tost makineleri
- Elektrikli süpürgeler
- Çamaşır makineleri
Otomotiv sistemleri
- Otomatik Şanzımanlar
- Araç ortam kontrolü
İklimlendirme ürünleri
- Klimalar / Kurutucular / Isıtıcılar
- Hava nemlendiriciler
Tüketici elektroniği ürünleri
- Fotokopi makineleri
- Fotoğraf makineleri ve video kameralar
- Televizyonlar
Kaynakça