Bir geçit töreni düşünelim. Bu geçit töreninde grupça oluşturulan yürüyüş düzeninde bir dönüş yapılması gerektiğinde mevcut yürüyüş düzenini bozmadan dönüş yapabilmek için dönüşün iç tarafına yakın taraftakiler hızlarını azaltırken dış tarafta kalanlar hızlı adımlar atar. Bu sayede düzen bozulmadan dönüş başarıyla tamamlanır. Araçlarda da yol üzerindeki virajlarda dönüş yaparken bu mantığı izlemelidir. İç tarafta kalan tekerleklerle dış tarafta kalan tekerlekler farklı hızlarda dönmelidir ki araç düzeninin bozmadan dönüş işlemini başarıyla gerçekleştirebilsin.
İşte araçlarda bunu sağlayan parçaya “diferansiyel” denmektedir.
Diferansiyel ne işe yarar?
Araçlar düz bir yolda doğrusal bir çizgiyi izlerken viraj esnasında yay şeklinde bir çizgide hareket ederler. Diferansiyel sayesinde tekerlekler farklı hızlarda döner ve dönüş sorunsuz tamamlanır.
Diferansiyel araçlarda her iki tekerleğin arasında bulunmaktadır. Yarım dişli bir şaft ile tekerleklere bağlanarak görevini gerçekleştirir.
Diferansiyelin görevleri;
B: Diferansiyel
C: Transfer kutusu
- Motorda üretilen gücü tekerleklere iletme işlemi yapar. Motor milinden gelen dönme hareketi şanzıman ile diferansiyele iletilir.
- Diferansiyel, dönme açısı ile bu gücü tekerleklere iletir.
- Tekerleklerin attığı tur sayılarını düzenler.
Eğer diferansiyel olmasaydı, motor milinden şanzımana iletilen güç, doğrudan tekerleklere aktarılacağı için tüm tekerlekler aynı hızda dönerdi. Bu durum virajlarda yol tutuşunu tamamen kaybetmeye neden olabilirdi. Ayrıca dönüşler sırasında iç taraftaki lastiklere fazla yük bineceğinden bu tekerlekler hızlıca aşınırdı.
Diferansiyel kısımları nelerdir?
Şaft
Diferansiyeli şanzımana bağlar. Esnek bir yapıdadır. Bu esnek yapısı sayesinde engebeli arazide şanzımanın düz konumunu korumasını sağlar. Universal mafsallar ile sürüş açısına göre şaftın hareket etmesi sağlanır.
Universal Mafsal
Universal mafsal, sürüş açısı değişimlerine göre şaftın konumunu ayarlar. Yoldaki bozuklukları araç içerisine yansıtmamak için esnektirler.
Sabit Hız (CV) Mafsal
Önden çekişli araçlar(dönüş açısı standart olanların dışında), aşağı-yukarı doğrultuda çalışabilen ve direksiyon kabiliyeti bulunan mafsallar kullanır. Torku büyük araçlarda kullanılırlar. Büyük dönüş açılarında etkin performansları dolayısıyla tercih edilirler.
Diferansiyel Yağları
Diferansiyel dişlilerinin ve parçalarının yağlanması en önemli kurallardan biridir. Özel diferansiyel yağları mekanizma içerisine boşaltılır ve yağının değiştirilmesi ya da yağın boşaltılması için var olan tapalar kullanılır.
Kaynakça
https://dijitaltekerlek.com/diferansiyel-nedir-diferansiyel-nasil-calisir/
https://www.ikinciyeni.com/blog/iyi-surucu-rehberi-detay/diferansiyel-nedir-ne-ise-yarar
