Endüstri 4.0 hayatımıza girdiğinden bu yana endüstriyel alanlarda kullanılan onlarca sistem de hızla gelişen teknolojinin etkisinde kalmıştır.Bu yazımızda endüstriyel otomasyon için önemli bir teknolojiden söz edeceğim : IO – Link;
Akıllı sensörlerin ve aktüatörlerin, otomasyon sistemlerinin gelişmesi için gereken önemli etken haline gelmesi IO-Link’in ortaya çıkmasına neden olmuştur.IO-Link; sensör ve aktüatörler ile iletişim kurmak için kullanılan noktadan noktaya dağıtılan seri iletişim protokolüdür.Sadece sensör ve aktüatörlerin arasındaki bağlantı teknolojisini daha da ileriye taşımak için ortaya çıkmıştır.IO- Link standart olan tüm açık haberleşme sistemleri ve otomasyon sistemlerine entegre edilebilir ve kumandadan rahat bir şekilde çalıştırılması mümkündür.
IO-Link dilini bilmeyen bir sensör bile IO modülüne kolaylıkla bağlanabilir. Ancak zor olan kısım fazladan bir arayüz kullanmaya ihtiyaç duyulmasıdır. Ancak kolaylığı ve globalliği makine üreticisine IO-Link kurulumu yaptırtmış, olumlu sonuçlar sergilemiş ve bu olayın standart hale gelmesini sağlayıp arayüzün değerini anlatmayı başarmıştır. Geliştirilen versiyonları ile harici veri yönetimi özelliği sağlamış ve bu sayede kendisine bir ivme daha kazandırmıştır. Veri yönetimi özelliği ile parametre ayarlarının tekrar yapılmasına gerek kalmadan sensör değişimi imkanı sağlanmıştır.
IO-Link ve cihazlar arasında 400 mikro saniyede, 230 kBaud (uzak iletişim ve elektronikte kullanılıp, saniyedeki atım oranını veren birimdir) hızda iletim gerçekleştirmektedir. İstenildiği takdirde büyük veri paketleri de seçilebilir.IO-Link üzerinden gönderilen veriler şu şekildedir;
- analog değerler, anahtarlama durumları vb.
- üretici ID verileri
- sistem parametreleri (alt sınır, duyarlılık vb.) ve konfigürasyon verileri
- ihtiyaç halinde kontrol verileri IO-Link üzerinden gönderilebilir.
En önemli özelliklerinin başında ise karmaşık sensörlerde verileri gerçek zamanlı olarak aktarabilirsiniz. Böylece çok efektif ve ekonomik bir otomasyon çözümü sağlanmış olur ve kablolama işlemi çok daha basit bir hale gelir. Hemen hemen her yerde daha fazla bilgi, konfügürasyon ve kontrol sağlayabilir ve kablo karmaşıklığını azaltır.
IO – Link teknolojisinin seri bir haberleşme protokolü olduğundan bahsettik ve sistem üzerinde pek çok sensörün haberleşmesi için olanak tanıdığını gördük. Peki bu teknoloji endüstri için ne gibi avantajlar sağlıyor şimdi de onlara bakalım.
IO – Link Avantajları
1. SADELEŞTİRİLMİŞ KABLOLAMA
Birçok endüstri için IO-Link’in en önemli yararı, özel veya karmaşık kablolama gerektirmemesidir.Sistemler arasında kablolamayı azaltır, düzenleme sürecine tabii tutar ve bağlantı teknolojisini kolaylaştırır. IO-Link aynı zamanda analog sensörlere olan ihtiyacı ortadan kaldırır ve sensörler için gerekli kablo çeşitliliğini azaltarak envanter maliyetlerinden tasarruf sağlar. IO-Link, kablolama ihtiyaçlarını daha da azaltacak şekilde master-slave konfigürasyonunu da desteklemektedir.
2. VERİ KULLANILABİLİRLİĞİ
Veri kullanılabilirliği IO-Link’in geniş kapsamlı etkileri olan, güçlü avantajlarından biridir. Sensör verilerine erişim sağlamak, sistem bileşenlerinin sorunsuz bir şekilde çalışmasını sağlar, cihaz değişimi sırasında olayları düzene sokar ve makina bakımı sırasında optimizasyon sağlar; böylece maliyetler düşer ve kesinti riski azalır.
IO-Link iletişimi yoluyla sağlanan üç temel veri tipi vardır ve bunlar çevrimsel veri (otomatik, düzenli olarak gönderilen veriler) ile çevrimsel olmayan veri (ihtiyaç duyulduğunda veya istek üzerine iletilen veriler) olarak sınıflandırılır.
- Proses Verileri cihazın okuduğu ve master cihaza ilettiği bilgilere karşılık gelir örneğin mesafe ölçüm sensörü üzerindeki değer. Ayrıca, master cihazdan iletilen bilgilere indikasyon sağlayabilir (hangi sistemin ne iş yapması gerektğini bildirir).
- Aynı zamanda cihaz verileri olarak da anılan servis verileri sensör hakkında parametre değerleri, model ve seri numaraları, cihaz açıklamaları vb. bilgileri içerir. Servis verileri cihaza yazılabilir ya da cihazdan çevrim dışı şekilde okunabilir.
- olay verileri,bir olay meydana geldiğinde IO-Link cihazından master cihazına çevrim dışı olarak iletilen hata mesajlarını veya bakım uyarılarını (ör; cihazda aşırı ısınma, kirli lens) bildirir.
3. UZAKTAN KONFİGÜRASYON VE İZLEME İMKANI
IO-Link sayesinde kullanıcılar, kontrol sistemi yazılımı aracılığıyla cihaz parametrelerini okuyabilir veya değiştirebilir; böylece yapılandırma ve devreye alma işlemleri sırasında zaman ve kaynak tasarrufu sağlarak olayları hızla gerçekleştirilebilir. Ek olarak ürün değişiminin gerekli olduğu durumlarda, operatörlerin kontrol sistemi üzerinden sensör parametrelerini etkin biçimde değiştirmelerine olanak tanır. Bu da kesinti sürelerini azaltır ve makinaların daha fazla ürün çeşitliliğine uyum sağlamasına olanak tanır. Bu olanaklar, ambalajdaki çeşitliliğine olan talebin sürekli arttığı paketleme ve ambalaj sektöründe özellikle önemlidir.
4. KOLAY CİHAZ DEĞİŞİMİ
Sensörü uzaktan ayarlama imkanına ek olarak IO-Link’in veri depolama özelliği, cihaz değiştirilirken parametrelerin otomatik olarak yeniden atanmasına olanak sağlar (bu işlevsellik aynı zamanda Otomatik Cihaz Değiştirme veya ADR olarak da bilinir). Kullanıcılar, cihaz değişimini hızla yapabilmek için, var olan sensör parametre değerlerini değiştirilen sensöre aktarabilirler.
5. KAPSAMLI TEŞHİS
IO-Link, kullanıcılara hataları ve cihazın durumunu görme olanağı sunar. Böylece, kullanıcılar sensörün yaptıklarının yanında performansını da görebilir ve makinanın verimliliği konusunda değerlendirmede bulunabilir. Kapsamlı teşhis, kullanıcıların bir sensörün ne zaman arızalı olduğunu kolayca tespit etmelerini, hattı veya makinayı kapatmadan problemi teşhis etmelerini sağlar.
IO-Link teknolojisinin endüstri 4.0’da etkin bir rol oynadığı ve bu gidişle de hala etkin kalacağı konusunda hiç şüphemiz yoktur.Sensörlerden aldığı veriler sayesinde durum takibi gibi işlemleri kolaylaştırmakta ve zaman açısından oldukça verim sağlamaktadır.Teknolojinin bu denli hızlı ilerlediği bir dönemde IO-Link endüstri için pek çok kolaylığa ışık tutacak gibi görünüyor.
Kaynakça: https://www.endustri40.com/noktadan-noktaya-haberlesme-protokolu-io-link/
https://www.bannerengineering.com/tr/tr/company/expert-insights/io-link.html
