Günümüz en popüler ve gelişmeye açık olan teknoloji şüphesiz ki otonom araçlar ve onların alt teknolojileridir. Bu ileri teknoloji uygulamalarında geliştirici ve mühendis olarak çalışacak insanların, teknolojik profillerinin yüksek olması gerekmektedir. Bu profiller, mezuniyet sonrası benzer sektörlerde çalışarak kazanılır, aynı zamanda üniversite eğitimi boyunca da konu ile alakalı içeriğin akademisyenler tarafından öğrenciler ile paylaşılması gerekir. Bunun en verimli yolu, otonom sürüş teknolojisi ile alakalı teknolojilerin, Mekatronik Mühendisliği programlarına entegre edilmesidir. Bu yazıda, Mekatronik Mühendisliği programında hangi ders içeriklerinin eklenebileceği hakkında bilgiler verilecektir.
Otonom sürüş geliştirme prosesinde, bir çok alt teknoloji bulunmaktadır. Mekatronik Mühendisliği, bu alt teknolojilerin “kontrol” tarafına daha yakındır. Dolayısıyla, Mekatronik Mühendisliği eğitiminde “Kontrol Mühendisliği” konusu büyük önem arz eder. Bunun neticesinde, temel seviyeden ileri seviyeye “Kontrol Mühendisliği” eğitimi verilmelidir. Bu eğitim ile alakalı bir çok ders serisi mevcuttur. Bu seriyi, aşağıdaki şekilde tanımlayabiliriz:
- Kontrol teorisi ve sistem dinamiği
- İleri kontrol teorisi
- Kontrol teorisi ve otomotiv uygulamaları
Bu belirtilen serinin ilk dersinde, sistem dinamiği hakkında bilgiler verilerek, temel kontrol teorisi metodları incelenebilir. Ardından, ileri kontrol teorisi dersi ile, daha kompleks kontrol metodları incelenerek çeşitli uygulamalarla şekillendirilebilir. Kontrol teorisi ve otomotiv uygulamaları dersinde ise, öğrenilen temel ve ileri seviye kontrol metodlarının otomotiv konusunda kullanımı ile alakalı uygulamalar yapılabilir. Matlab/Simulink platformu, bu kontrol uygulamalarında kullanılabilinir.
Aynı zamanda, araç dinamiği ve elektrikli araçlar konularının da Mekatronik Mühendisliği programında verilmesi gerekir. Bu seri, yine aşağıdaki şekilde tanımlanabilir:
- Araç dinamiği
- Elektrikli ve otonom araç teknolojisi
Araç dinamiği dersinde, karayolu taşıtlarının dinamik modelleri tanıtılabilir. Ders kapsamında öğrenciler, lastik modelleri de dahil olmak üzere araç ve araç kombinasyonlarının çeşitli enine ve boylamasına araç dinamiği konuları hakkında bilgi sahibi olur. Araç davranışı ve stabilite sorunları, temel modelleme problemleri üzerine konuşulabilir. Elektrikli ve otonom araç teknolojisi dersi, temel elektrikli araç teknolojisi ve alt teknolojileri hakkında genel bilgiler verir. Aynı zamanda, otonom araçların temel bileşenleri ve alt teknolojileri ile alakalı bilgiler verilir.
Otonom araç geliştirme uygulamalarında, bir çok simülasyon ortamından(Pre-Scan, Carsim, Carla, Carmaker, vb.) yararlanılabilir. Mekatronik Mühendisliği programından mezun olan öğrencilerin, araç simülasyon yazılımları ile alakalı bilgilerinin olması gerekir. Otonom araç, ticari araç veya araç geliştirme sektöründe birçok Mekatronik Mühendisi’nin çalıştığını göz önünde bulundurursak, mezunların bu yazılımlara mesleğe başlamadan önce aşina olması büyük avantajdır. Bu yüzden Araç simülasyon uygulamaları dersi, öğrencilere verilebilir.
Otonom araç geliştirme ile alakalı bunların yanında çok daha fazla ders planlanabilir, fakat bu bahsedilen dersler, Mekatronik Mühendisliği programına en yakın derslerdir. Unutmayalım ki, mezun öğrencilerimiz bu alanda iş ararken, rakipleri yazılım mühendisleri ve geliştiricileri de olacaktır. Otonom araçların yazılım konusu, diğer mühendislik dallarına daha yakındır. Bu yüzden, Mekatronik Mühendisliği mezunu bir öğrencinin, araç dinamiği, testi ve kontrolü tarafına daha yakın olması, kendisi açısından daha avantajlı olacaktır.
Bahseldilen dersler, seçmeli olarak verileceği gibi; uzmanlık alanı dersi olarak da verilebilir. Belirtilen derslerin bir kısmı hali hazırda bazı üniversitelerde gösterilmektedir. Fakat bu derslerin odak noktasının otonom araçlar olması, mezun olan öğrencilerin güncel teknolojiye daha yakın olmasını hedefler. Ayrıca her dersin, mutlaka uygulamalı laboratuvar dersi de olması gerekmektedir. Unutmayalım ki, teoriler her ne kadar önemli olsa da, onların uygulamalarının öğrenilmesi, öğrenci için hem motivasyon kaynağı sağlayacak, hem de teknik becerilerini artıracaktır.
Unutmayalım ki, bu sektörde çalışmak isteyen öğrencilerin veya mühendislerin, kendilerini spesifik konularda (yörünge takip kontrolü, yörünge planlaması, bilgisayarlı görü, konumlama ve haritalama, vb.) geliştirmesi gerekir.
Yazar
